Brieven uit het Jappenkamp

Brieven uit het Jappenkamp.

Het gezin Nauta, bestaande uit Evert Nauta (1903-1995), Egberdina Nauta - de Vries (1904-1995), Sikke Nauta (1930-2012) en Jan Nauta (1933-2002), zat tijdens de Japanse bezetting van Nederlands Indië (1942-1945) in diverse zogenaamde Jappenkampen. Aan het einde van de oorlog zaten de leden van het gezin verdeeld over vier Jappenkampen. Toch wisten zij gedurende de bezetting contact met elkaar te houden middels briefkaarten en, nadat de oorlog was beëindigd, ook met blaadjes papier uit schriften. Door het uitroepen van de Republiek Indonesië en de daarbij ontstane chaos, was het normale postverkeer niet mogelijk. Toch kwamen de briefjes op één of andere manier aan op hun bestemming. 

Enkele van deze "poststukken" hebben de tand des tijds overleefd, en zijn opgenomen in de collectie van het N.I.O.D.

De teksten uit de briefjes zijn overgenomen inclusief  de schrijffouten.

~ 28-08-1945 ~

Lieve mammie wat ben ik blij dat de oorlog is afgelopen. Jan en ik hebben niet bij elkaar gezeten maar we komen wel samen thuis. Heeft mammie al bericht van pappie gehad ? Jan is in het jongenskamp bij oom Henk van tante Ger terecht gekomen. Mam als Jan en ik naar huis gaan, zullen we maar naar Moesiweg 7 gaan. Wij hebben het hier opeens goed gekregen. In Bandoeng zijn de mensen al losgelaten. Mag Tjideng ook al los mam of nog niet. Hoe gaat het met mammie ? Met Jan en mij gaat het goed. En hoe gaat het met tante Janke en de kinderen ? Is het nog steeds hetzelfde in Tjideng ? Weet mammie soms ook waar pappie ergens zit. Waar gaan we nou wonen als we weer buiten zijn mam ? Het klimaat is hier verdraaid goed en ik ben hier nog geen een keer ziek geweest op mazelen en vijfdaagse na. Ik heb hier ook een week op een boerderij gewerkt. Nu houd ik er maar mee op mam en ik hoop dat we elkaar met ze vieren maar gauw terug zien. Dag mam een dikke zoen van mammies eigen Sikke en de groeten aan tante Janke en Louke.

S. Nauta

~ ongedateerd ~

Mammie ik ben al een paar keer buiten geweest met Sikke samen en heben geld gekregen van oom Henk en we hebben lekker gegeten en Sikke is al een paar keer bij mei in het kamp geweest want we hebben gewoon een gat in het kedek gemaakt en zijn er door heen gekropen. Maar het is jammer dat Sikke niet bij mij zit. Maar we kunnen elkaar toch spreken en kunnen ook bij elkaar komen. Maar nu over wat anders mam waar moet ik komen als ik terug kom en ik krijg goed te eten en eet alles op ook als ik het niet lekker vindt. Mammie wil je de groeten doen aan tante janke en aan schelte en aan outi en aan liesje. Mammie Sikke ziet er gezond uit maar hij is mager geworden. Nu mam ik houd er maar mee op dag het beste.

Jan Nauta.

~ 09-09-1945 ~

Lieve mammie, voor de variatie schrijf ik maar weer eens een brief. Een ding vind ik jammer weet mam, en dat is dat je hier niks te doen hebt. In het vierde bat. heb ik een tijd les gehad in wiskunde maar dat is later ook opgehouden. Wat ben ik op het ogenblik blij mam er komt hier net een brief voor Jan binnen. Fijn he mam dat mammie bericht van pappie heeft gekregen. Jan en ik hebben het fijn weet mammie. In het huis waarin wij zitten is Wim Lucht huishoofd. 's Ochtends dan gaan we altijd passeren weet mammie en dan kopen we vlees, pisang en eieren. We zijn op het ogenblik rijk. We hebben hier sokken, handdoeken, schaamlapjes en militaire kleding gekregen. Dat heb ik toen verkocht mam, want die kleren waren mij toch mijlen te groot en nu hebben we over de honderdtwintig gulden. En mam we zullen er maar goed van eten, ja want we moeten dik thuis komen. Hoe gaat het met mammie, is mammie al weer helemaal beter ? Wij verlangen ook erg naar huis mam, om weer fijn met z'n vieren bij elkaar te zijn he mam. Die meneer Nauta* mam, is glashard. Er was een kokkie pendek in de keuken en die had een grote mond. Weet mammie wat meneer Nauta deed ? Die gaf een grote mond terug en als hij toen niet gauw weggelopen was, had hij een pak slaag gekregen. Ik denk dat we hier nog ongeveer twee weken blijven mam. Het is wel wat slordig geschreven maar dat is niet erg he mam ? Ik ben zo lang ik weg ben pas drie keer ziek geweest. Eerst in Grogol de bof, toen in het vierde heel licht mazelen, vier dagen lang en toen waterpokken drie dagen. Verder ben ik nog nooit ziek geweest fijn he mam. We krijgen hier goed te eten weet mam, veel vlees in de soep. Is mammie samen met tante verhuisd ? Nu houd ik er maar mee op ja mam. Daaag, veel liefs en een hele dikke zoen van mammies eigen Sikke. 

S. Nauta.

p.s. De groeten aan tante en een zoen voor Louke.

 *Geen familie. 

~11-09-1945 ~

Lieve mammie ik heb de brief ontvangen en ik ben er erg blij mee. Jammer dat er in Tjideng zo’n honger is geweest he mam. Denkt mammie dat de lijsten over de mannen van het buitenland gauw komen, of niet. Mammie vroeg of Jan ziek was geweest, nee hoor mam, hij heeft alleen zoals wij dat noemen spuiterij gehad, dat is diharee. Wij hebben vandaag biefstuk gegeten weet mam en we hebben ook een blik schapenvlees de man gekregen. In het vierde hebben we een rottijd gehad. Je kreeg toen ‘s ochtends 400 cc stijfsel en om 12 uur 1 bol en 25p gr rotte oebi en ‘s avonds 200 gr rijst en soep tenminste het moest soep voorstellen, want het was water met stelen waarin je stikte. Ik heb ook een tijdje Engelse les gehad, en ik kon het al vrij goed maar nu begin ik alles weer te verleren. Is mammie nog dik of ook mager. Ik ben ook niet zo erg dik maar Jan is door meneer Nauta* een dik propje geworden. Maar ik doe nu ook niets anders als kilo’s aankomen. Mammie moet maar niet al te ongerust zijn over pappie want ik heb zo’n idee dat pappie gauw thuis komt. Heeft mammie daar een gezellige kamer ? Hier zijn vandaag pakketjes uitgegooid en er zijn hier officieren uit Batavia gekomen. Hoe komt het dat Louke zo mager is mam, is ze ziek geweest ? Wil mammie haar zeggen dat ze maar weer gauw dik en beter moet worden. geef haar ook maar een zoen van mij. Hoe langer ik hier zit hoe meer ik er naar verlang om bij elkaar te zijn weet mam, heeft mammie dat ook ? Als we thuis zijn hoeft mammie geen baboe meer te huren, want ik kan meesterlijk wassen en Jan en ik kunnen overheerlijk biefstuk en eieren bakken. Hier kunnen we als we naar de passer willen er makkelijk uit en we gaan dan ook elke dag passeren. Mam als mammie weer schrijft moet mammie naar het zelfde adres als van Jan schrijven. Ik heb het veel beter weet mam. Nu houd ik er maar mee op mam. Dag lieve mam veel liefs en een dikke zoen van Jan en Sikke.

S. Nauta.

 *Geen familie.

~ 12-09-45 ~

Lieve mammie ik heb de brief ontvangen en Sikke heeft er twee gekregen. 

Man hoeft zich niet ongerust te maken hoor mam want ik ben helemaal gezond. Ik vind het fijn dat tante Janke met oom Auke heeft gesproken en contact heeft gekregen. Wij zijn gisteren avond bij meneer Nauta* geweest en hebben een beetje gepraat. En we hebben vandaag een pak kooa* verkocht voor 46 gulden. En ik ben gisteren naar Bandoeng geweest. En is het bij mammie gezellig en slaapt mammie daar lekker of niet, wij liggen hier verdraaid lekker. En we hebben vandaag een blikje met vlees open gemaakt. 

Jan Folkert Nauta

*Geen familie.

*Sigaretten.

 ~ ongedateerd ~

Lieve mammie ik zit nu met Sikke samen, en ik ben erg blij want ik heb net de brief ontvangen en ik ben erg blij dat mammie bericht heeft gekregen van pappie. Mammie meneer Nauta* is keukenchef en hij is erg aardig, en hij kookt lekker, en Sikke en ik zitten s'avonds welles met hem te praten, en mam hij is erg aardig. En we krijgen hier veel vlees. En we eten elke dag twee ons. En we krijgen hier veel vrugten. En we eten elke ochtend een bord rijst met een spiegel-ei. En we gaan elken ochtend naar de passar om vlees en pisang en eieren kopen.

En we krijgen hier ook veel katjang-idjo, en we krijgen hier 4100 gram rijst. Nu houd ik er mee op, ik ben helemaal goed hoor, maak je maar niet ongerust hoor dag mam het beste.

Jan Nauta

* Geen Familie.

~ 15-09-45 ~

Lieve mammie, Sikke en ik hebben gisterenavond de briefjes ontvangen. Mammie Sikke kan nu niet schrijven want hij is aan het soep koken, en daarom doe ik het maar voor hem. Oo ja en we zijn gisteren ook in het swembad geweest. En we zijn eergisteren verhuist naar huis 4 i.a. bok. III Sec III. En we liggen nu in een gezellige kamer en pitten erg lekker, En we eten ook nog lekker. En we gaan ook nog elken dag naar de passar om vlees te kopen. En we eten een paar dagen achter elkaar schuitjes pap, en dat smaakt lekker. Nu houd ik er maar mee op dag mam veel zoenen van Jan Nauta.

Dag mam hier ben ik ook nog even. Ik maak op het ogenblik sajoer. Dag lieve mam een hele dikke zoen van mammies eigen Sikke.